poniedziałek, 9 czerwca 2008

Dlaczego pomnik w Polsce to zawsze nudne popiersie z brązu?

Czytam dziś na stronie GW o planach wybudowania w Krakowie kolejnego pomnika. Nie mam nic przeciwko upamiętnianiu różnych postaci. Będzie pomnik, to znaczy, że będzie sztuka - świetnie! Jak dla mnie to im więcej sztuki tym lepiej. :-) Moja radość okazała się jednak przedwczesna. W artykule czytamy bowiem:
"Pomysłodawcy pomnika chcą postawić rzeźbę przedstawiającą Majdzika na pustym cokole po pomniku Koniewa" (http://miasta.gazeta.pl/krakow/1,35798,5295632,Pomnik_Majdzika_zamiast_Koniewa_.html)
A zatem możemy oczekiwać kolejnego niezgrabnego i mało mówiącego popiersia, najpewniej z brązu. To już chyba nasza polska specjalność. A przecież można by inaczej - ciekawiej, bardziej inspirująco i oryginalnie. Na przykład tak:


Źródło: http://de.wikiquote.org/wiki/Theodor_W._Adorno

Tak wygląda pomnik Theodora Adorno - filozofa, socjologa i teoretyka muzyki - we Frankfurcie nad Menem (autorstwa Vadima Zakharova, 2003). Paradoksalnie mówi on o swoim bohaterze więcej niż niejeden pomnik tradycyjny. W sporych rozmiarów szklanym prostopadłościanie umieszczono na drewnianym parkiecie biurko i krzesło. Na blacie lampa, egzemplarz Dialektyki negatywnej, metronom i plik zapisanych na maszynie kartek. Samej osoby filozofa jednak brak. Całość okalają wyryte w kamieniu cytaty z jego dzieł. Jest to przykład pomnika niekonwencjonalnego, intrygującego, a przy tym skłaniającego do refleksji. Adorno przedstawiony jest tu jako zdystansowany obserwator otaczającego go świata. Odseparowany niekoniecznie znaczy jednak obiektywny: szklana szyba choć przezroczysta, odbijać musi również twarz znajdującej się za nią osoby. Spogląda ona zatem na świat przez pryzmat swej indywidualności, swych subiektywnych uwarunkowań. Pomnik zachęca w ten sposób do przemyśleń nad spuścizną Adorna. Czy sformułowana przezeń tzw. teoria krytyczna, to obecnie jedynie muzealny eksponat (takie skojarzenia budzi szklana gablota), nieodnoszący się do współczesności przedmiot badań historyków socjologii? A może szkalna szyba wskazywać ma na hermetyczność nauk frankfurckiego myśliciela? Jego styl pisania i filozoficzne pomysły nie należą wszak do najprzystępniejszych.
Czy w Polsce kiedyś się doczekamy takich pomników?

7 komentarzy:

Anonimowy pisze...

Eee, papież z brązu to nasza specjalność! Wyobrażasz sobie, że na Małym Rynku w Krakowie pojawia się nagle takie coś:
http://de.wikipedia.org/wiki/Denkmal_zur_Erinnerung_an_die_B%C3%BCcherverbrennung

Aneta Rostkowska pisze...

ha, no tak. niespecjalnie sobie wyobrażam. szczególnie, gdy przypomnę sobie wyniki konkursu na pomnik Bolesława Wstydliwego na Małym Rynku...(http://miasta.gazeta.pl/krakow/1,35798,4008004.html)
(Myślę, że w tej sytuacji miasto powinno zlecić projekt jakiemuś konkretnemu artyście, którego polecić może odpowiednia - składająca się z profesjonalistów -komisja.)

Anonimowy pisze...

Eh, smutne, ale póki co nie ma szans na takie pomniki w Polsce. Może i ludzie tym zainteresowani by chcieli, mniej zainteresowani i obojętnie byli by zadowoleni z czegoś nowego, ale pozostaje jeszcze najliczniejsza grupa ludzi, których będzie rajcować psucie czegoś innego. Popiersnia trudniej zepsuć, a nawet jeśli, to są już tak "nudne", że nikomu się nie chce. Witajcie w Polsce!

Anonimowy pisze...

Pomnik genialny!
Pozdrawiam :)
Przewodnikpokrakowie

Anonimowy pisze...

w przestrezni publicznej dzieje sie coraz wiecej ,moze cos z ponizszych wybierzemy jako pomnik

http://ancity.blogspot.com/

http://www.outofsth.art.pl/

http://www.starter.org.pl/gfx/aktualnosci/68/attachments/We%20Go%20Far%20Beyond%20-press%20pl.pdf

Anonimowy pisze...

pomnik te byl zniszczony juz trzy razy od momentu kiedy powstal w 2003, wiec nie mozna pisac ze jakoby w Niemczech cos dziala a u nas to by sie napewno nie udalo.

Aneta Rostkowska pisze...

Dzięki za linki. Szkoda, że takie akcje nie odbywają się w Krakowie..
Co do ostatniego komentarza: wiem, że ten pomnik był niszczony. Czy ma to jednak jakiekolwiek znaczenie? Jest to po prostu znakomita praca i to, że była niszczona niczego tu nie zmienia.